My father found me a nice set of Geographische Liebes-Räthsel, published, according to the undivided backsides of the postcards, sometime before 1905.
Geographishe Liebes-Räthsel
I. Serie aus Heinrich Heine’s Buch der Lieder
Wenn Ich In Deine Augen Seh
So Schwindet All Mein Leid Und Weh
Doch Wen Ich Küsse Deinen Mund
So Werd Ich Ganz Und Gar Gesund
Wenn Ich Mich Lehn An Deine Brust
Kommts Über Mich Wie Himmelslust
Doch Wenn Du Sprichts Ich Liebe Dich
So Muss Ich Weinen Bitterlich
(Die Worte sind in vorstehender Farbenreihenfolge von oben nach unten zu lezen)
Gavrilo Princip arrested after assasination Archduke Franz Ferdinand – June 28 1914
The June 28, 1914 assasination of Franz Ferdinand started World War One. A war in which brave little Serbia sparked loads of sympathy in London.
June 28, 1916 – champion of Habsburg minorities R.W. Seton-Watson organises Kossovo Day in London
Allied support led to the dismantling of the Habsburg Empire and the formation of the Kingdom of Yugoslavia. The new kingdom got its first constitution signed on June 28, 1921.
The mother of all June 28’s was, of course, the mentioned battle on Kosovo Polje, in which the Serbs where decimated by the Ottomans – all in quite a heroic way. And the Ottoman Sultan was killed as well.
On June 28 – at least, approximately, to modern day calendar – 1389, the ‘Serb-defining’ battle was fought on Kosovo Polje.
On the exact spot, on June 28 1987, Milosevic started playing the nationalist card.
June 28, 1987 – Milosevic assures his Serb brethren nobody will beat them ever again.
And from there, it was not a huge step to ethnic cleansing. A very nasty war later, Milosevic was brought to justice on June 28, 2001.
Milosevic arriving in The Hague after being extradited from Belgrade a day earlier, on june 28, 2001
Twee jaar woonde Thoreau in het bos, en in het in 1854 gepubliceerde Walden, or life in the woods deed hij daar verslag van. De door hem voor 28 dollar en 12,5 cent gebouwde hut – een bedrag, stelt hij, dat net toereikend zou zijn voor een jaartje huur, mensen zouden het zich zo veel makkelijker kunnen maken – bestond in ieder geval rond 1908 niet meer, getuige onderstaande foto.
Site of Thoreau’s hut Lake Walden, Concord, Mass. foto LOC
Een stapel stenen die een paar decennia later ook figureert op deze fraai ingekleurde ansicht.
Een stacaravan in het bos parkeren, daar hoefde de beter gesitueerde Amerikaan eind jaren dertig van de vorige eeuw de huur niet meer voor op te zeggen. En welk bos was meer geschikt dan dat aan Walden Pond?
In Nederland stichtte Frederik van Eeden eind 19e eeuw een kolonie op de Bussumse heide, die hij – naar Thoreau – Walden noemde.
Van Eeden voor zijn hut, Foto Nationaal Archief (gahetna noemen ze zichzelf, kan er niks aan doen)
Nescio, zelf niet verder dan de wachtlijst van Van Eedens kolonie gekomen, laat Koekebakker vertellen hoe ze “op een Zondag er heen waren geloopen, vier uur gaans, toen liep daar een heer, in een boerenkiel, met dure gele schoenen, kolombijntjes te eten uit een papieren zak, blootshoofds, in innige aanraking met de natuur, zooals dat toen genoemd werd, en z’n baard vol kruimels”.
Hans Valkhoff schreef trouwens een artikel over Nescio, Thoreau en Van Eeden.
Het sociale experiment van Van Eeden bleek toch niet helemaal te werken, en Walden werd in 1907 opgeheven.
Vlakbij het Walden van Van Eeden, aan de overzijde van de Franse Kampweg, ligt al meer dan 80 jaar seizoenkampeerterrein De Fransche Kamp. Aangekocht door de gemeente Amsterdam om minvermogende hoofdstedelingen in ‘innige aanraking met de natuur’ te brengen, is de camping nu nog steeds een toevluchtsoord voor ‘neo-ruralen’. Hoewel midden in de Randstad, heeft je telefoon er zo goed als geen bereik, zodat er weinig meer te doen is dan een boek lezen. Thoreau, bijvoorbeeld.
Als je goed zoekt, vind je soms onbedoelde poëzie in teksten. Het is een kwestie van lang genoeg doorgaan met schrappen, tot uiteindelijk de – waarschijnlijke – essentie van de pagina bloot komt te liggen. Hieronder drie aldus ontcijferde pagina’s uit Het Noorden, de jongste zee- en landreizen door Scandinavië, IJsland en Siberië, aan het volk verhaald door J. B. Rietstap.
Zweden
Bosschen van allerlei aard
Houten versregels eronder
De helderheid van eene hevige woeling
Onder eene zware onweerswolk
Bosschen van eene schitterend blauwe kleur
In deze regels zien wij J.B. Rietstap als romantisch dichter, die de natuur gebruikt om zijn onstuimige zieleroerselen te beschrijven. Daarbij erkent hij ruiterlijk zijn dichtwerk van enigszins bedenkelijk niveau te vinden: als ‘houten versregels’ plaatst hij het tegenover de ‘Bosschen van eene schitterend blauwe kleur’.
Vergelijk de lyriek van bovenstaand werk eens met de droogkomische spitsvondigheid waarmee hij Zweden hieronder samenvat:
Zweden II
Wij riepen zoo luid als wij konden
Door zwermen muggen gefolterd
In de volgende regels komt J.B. Rietstap weer meer naar voren als een cynisch maatschappijcriticus, die de hypocrisie in de zogenaamd gastvrije samenleving aan de kaak stelt.
Handel en zeden des lands
Dronkenschap, misdaad,
Diefstal, schaamte,
Uitstooting, zwarigheid,
Onverschilligheid, afkeer, godsdienst
Volgens ‘t gastvrij volksgebruik
Laat men gaarne
Den vreemdeling daar deel aan nemen
Naschrift: inmiddels heeft mij het verwijt bereikt, dat ik het werk van J.B. Rietstap dusdanig uit verband trek, dat ik hem woorden in de mond leg die de zijne niet zijn. Hoewel ik strikt genomen niets aan de volgorde heb gewijzigd, en enkel hier en daar een paar woorden heb geschrapt, wil ik hier toch graag zeggen dat dit alles natuurlijk niet meer dan mijn interpretatie is.
Gemaakt met door de British Library op Flickr geplaatste illustraties.
Hoewel van elke illustratie bekend is uit welk boek die afkomstig is, zijn de afbeeldingen niet bekeken, laat staan beschreven. Van de robotachtige figuurtjes die ons van achter de bergen naderen weten we dus dat ze van pagina 56 van “The Indian Alps and how we crossed them, being a narrative of two years’ residence in the Eastern Himalaya and two months’ tour into the interior” afkomstig zijn, maar waar zo’n ding voor dient blijft onduidelijk.
Zoeken is dan ook een lastig proces. Als de zoekterm niet toevallig in de titel van het boek voorkomt, vergeet het dan maar. Op jaar zoeken, 1859 bijvoorbeeld, is mogelijk, maar niet bepaald fijnmazig. Zoeken wordt dus eerder een soort struinen, graven in een doos vol uitgeknipte plaatjes van de rommelmarkt. Wat ook z’n charme heeft.
Lees ook deze blog van de British Library over het project.
Het heuglijke nieuws van de dag is natuurlijk de lancering van het Open Content Program van het J. Paul Getty Museum. In eerste instantie gaat het om 4600 hoge resolutie afbeeldingen van schilderijen, tekeningen, manuscripten, etc. Anders dan bij ons eigen verder best terecht bejubelde Rijksmuseum zijn de afbeeldingen echt open, en mogen dus zelfs commercieel gebruikt worden [*].
[*] Naar aanleiding van dit bericht wees een kenner me er op dat de afbeeldingen bij het Rijksmuseum wel degelijk helemaal open zijn, zie de omschrijving van de dataset op opencultuurdata.nl door het Rijksmuseum zelf. Omdat de pagina beeld aanvragen op de site van het museum weer stelt dat voor commercieel gebruik gewoon betaald moet worden, besloot ik het Rijks om opheldering te mailen. Het antwoord:
“Het Rijksmuseum stelt beeldmateriaal vrij ter beschikking voor gebruik binnen het privédomein. Voor professioneel en commercieel gebruik kan beeldmateriaal aangevraagd worden via ons bestelformulier. Hieraan zijn kosten verbonden. Het artikel waar je naar verwijst op opencultuurdata.nl gaat over de Open Data set van het Rijksmuseum. Dit is een aparte dataset voor app programmeurs met metadata waar ook beeldmateriaal een onderdeel van is.”
Helemaal duidelijk is het me nog steeds niet: als ik het goed begrijp zijn de afbeeldingen bij de open dataset van 111.000 objecten wel vrij, en de rest niet. Toch kan ik me niet aan de indruk onttrekken dat je voor dezelfde afbeelding niet betaalt als je ‘m via de API binnenhaalt, en wel als je ‘m via het bestelformulier bestelt. Maar misschien moet ik gewoon eens de proef op de som nemen.
Naschrift 6 november 2013
Inmiddels lijkt het Rijksmuseum ook intern op één beleid te zijn uitgekomen. Kreeg je een week geleden bij het downloaden van een afbeelding nog de melding dat je het werk niet commercieel mocht gebruiken, nu is dat voorbehoud geweken. Ook de pagina beeld aanvragen is aangepast. Hulde dus, en met terugwerkende kracht mogen we best stellen dat ons eigen Rijksmuseum eerder open ging dan het Getty!
Deze Blossfeldt is één van de bijna anderhalf miljoen afbeeldingen uit de Deutsche Fotothek, een project van de met het fraaie acroniem SLUB getooide Sächsische Landesbibliothek – Staats- und Universitätsbibliothek Dresden. Naast fotografencollecties bevat de sammlung veel thematisch geordend beeldmateriaal (Verkehr, Möbeldesign, Modefotos 20er und 30er Jahre, DDR-Kunst, usw.). Uit het thema Gewässerkarten deze kaart van Dresden met de overstromingen van 1845.
Ludwig II van Beieren, wie kent hem niet. Märchenkönig, the Swan King. Verkoos Wagner boven staatshuishouding en liet Neuschwanstein bouwen, het kasteel dat Disney aan het hare hielp. Dat Visconti zijn leven verfilmde met ook hier Romy Schneider als Sissi heeft zijn cultstatus vast goed gedaan.
Dat wij, in Beieren, Neuschwanstein zouden bezoeken stond vast.
Helaas bleken wij niet de enigen die dat van plan waren. De rijen voor zowel de tickets als het busje naar boven waren zo lang dat we beneden zijn gebleven. En daar onze eerste currywurst aten.
Pinksteren is alweer voorbij, maar de meikevers liggen nog vers in het geheugen (en waarschijnlijk ook nog steeds bij tientallen op de vloer van het toiletgebouwtje op de camping).
In Duitsland blijkt de meikever een heus voorjaarssymbool te zijn geweest, getuige de vele ansichten die in ‘t verleden met het insect getooid werden.
In nazi Germany, government encouraged citizens to eat one-pot-meals on sundays. The money thus saved was to be donated to the Winterhilfswerk (Winter Relief).
